Միաստվածություն կամ մոնոթեիզմը (հունարեն՝ μόνος - միակ և θεός -Աստված բառերից), Աստվածաբանության մեջ այն հավատքն
է, որ միայն մեկ աստված գոյություն ունի Միաստվածության հասկացությունը
գերակշռվում է Աստված հասկացության հետ Աբրահամական կրոններում,
ինչպես հուդայականությունում, քրիստոնեությունում, և իսլամում,
և պլատոնական Աստված հասկացության հետ, ինչպես ներկայացրել է կեղծ-Դիոնեսիոս
Արեոպագացին։ Հինդուիզմի որոշ տեսակներն էլ կրոնի այս տեսակից են
օգտվում։
Միաստվածության հասկացությունը մեծ մասամբ բազմաստվածության և համայնաստվածության կրոնների
հետ հակադրվելիս է բացատրվել, և եզրածածկ միացում ունի ուրիշ միասնական հասկացությունների,
ինչպես միարմատության հետ։
Մինչ միաստվածությունը իր ներքո կրոնների ինքնանկարագրությունն է,
նման ինքնանկարագրություն գոյություն չունի բազմաստված կրոնների համար՝
միաստվածությունը իրեն հաստատում է բազմաստվածության հակառակելով, սակայն
բազմաստվածությունը նույն վիճական գործիքից չի օգտվում, քանի որ լի աստվածներ
պաշտելով հանդերձ պարունակում է երկնային միասնության հասկացություն։
Իբր միաստված կրոնները նաև կարող են երկնային բազմության
հասկացություններ ներառել։ Օրինակ՝ Երրորդության մեջ Աստված է մեկ է՝ երեք
անձնական տարածություններում (Հայր, Որդի և Սուրբ Հոգի)։ Նաև, մեծ մասամբ
քրիստոնեական եկեղեցիները ուսուցանում են, որ Հիսուսը Հիպոստատիկ միություներկու
բնություն է (երկնային և մարդկային), ամեն մեկը այդ բնության լրիվ հատկանիշներով,
առանց այդ հատկանիշների խառնում։ Այս տեսակետը բոլոր քրիստոնյաներ չեն կիսում,
նշելիորեն՝ արևելյան ուղղափառությունարևելյան ուղղափառ եկեղեցիները։ Թեև քրիստոնեական
աստվածաբանությունը պաշտամունքը վերապահում է Երկնայինի համար, Հիսուսի երկնային
բնույթի և ոչ մայդկային բնույթի պաշտամունքի տարբերության հասկանալը կարող է դժվար
լինել ոչ-քրիստոնյաների համար։ Կաթոլիկ եկեղեցու քրիստոնյաները ակնածում են
սրբերին (ինչպես Մարիամին), որպես մարդիկ որոնք տեսարժան հատկանիշների տեր էին,
ծայրահեղությամբ ապրեցին իրենց հավատքը Աստծուն, և շարունակելու են Սրբերի
միջնորդումօգնել ուրիշների փրկության ընթացքում։ Սակայն, Իսլամուն և
Հուդայականությունում միաստվածության հասկացությունը շատ ավելի ուղղակի է, որտեղ
Աստծու մեկ լինելը անառարկելի է և Աստծու բազմության համար ոչ մի տեղ չկա։
Комментариев нет:
Отправить комментарий